Naming nədir?
Naming və brend adı məhsul və ya xidmət üçün istifadə olunan adın yaradılması prosesidir. Bu proses, brendi rəqiblərdən ayıran və istehlakçılar tərəfindən qəbul edilən brend kimliyinin formalaşmasına xidmət edir. Naming-in əhəmiyyəti marketinq strategiyasının əsas sütunlarından biridir.
Naming anlayışı və Brend Adı Konsepti
Amerika Marketinq Assosiasiyası naming-i belə izah edir: məhsulları bazarda fərqləndirmək üçün istifadə olunan ad, simvol, dizayn və ya bunların kombinasiyası. Naming yalnız ad qoymaq deyil, həm də brendin kimliyini yaradan və onu bazarda tanınan hala gətirən prosesdir. Naming sayəsində brend adı daha güclü və yadda qalan olur.
Naming-in Marketinqdə Rolu və Brend Adı Əhəmiyyəti
Naming marketinqdə çox vacib rol oynayır və məhsulun bazarda uğur qazanmasında əsas amillərdən biridir. Yaxşı seçilmiş ad markanı rəqiblərindən fərqləndirir, istehlakçıların ürəyində müsbət emosional bağ yaradır və marketinq kampaniyalarında yadda qalır.
Bundan əlavə, hüquqi qoruma imkanı ilə təqlidlərin qarşısını alır və beynəlxalq bazarlarda asan tələffüz edilərək qəbul olunmasına şərait yaradır.
Məsələn:
- Apple adı sadə və innovativliyi ilə texnologiya sahəsinin simvoluna çevrilib.
- Nike markası hərəkət və motivasiya ilə assosiasiya olunur, istifadəçilərə ilham verir.
- Google isə unikal, qısa və texnoloji imic yaratmaqla rəqəmsal dünyada güclü mövqe qazanıb.
Naming nədir və Marka Arasındakı Fərqlər
Çox vaxt naming və marka eyni məna kimi qəbul edilir. Lakin naming brendin ən əsas elementi olmaqla, məhsulun və ya xidmətin bazarda tanınması üçün strategiyanın ilk addımıdır. Marka isə naming ilə yanaşı, onun simvolu, dizaynı, rəngi və digər vizual elementlərdən ibarətdir.
Naming məhsulu və ya xidməti bazarda fərqləndirir, istehlakçılarda emosional və funksional bağ yaradır. Məhsulun fiziki xüsusiyyətləri dəyişə bilər, lakin naming vasitəsilə yaranan dəyər uzun müddətli olur və istehlakçıya məhsuldan daha çox bir kimlik, bir status təqdim edir.
Naming Elementləri və Brend Adı Nümunələri
Naming sadəcə söz seçmək deyil, həm yazılı, həm də şifahi ifadə olunan brend kimliyidir. Onun elementlərinə ad, tələffüz, yazı tərzi, rəng və vizual uyğunluq daxildir. Bu elementlər brendin məqsədini, hədəf auditoriyasını, unikal konseptini, emosional təsirini və hüquqi qorunmasını əhatə edir. Əsas naming elementləri:
- Fonetik uyğunluq (səsləniş və tələffüz rahatlığı)
- Semantik məna (mesaj və assosiasiyalar)
- Vizual uyğunluq (yazılış forması və dizayndakı görünüşü)
- Mədəni uyğunluq (fərqli dillərdə mənfi mənalar daşımaması)
- Hüquqi qorunma (marka olaraq qeydiyyat imkanı)
H3: Məşhur Brend Ad Nümunələri
FedEx “E” və “x” arasında gizli ox – sürət və dəqiqlik
Maybelline New York Minimalist yazı – gözəllik və özünəinam
McDonald’s Qızıl tağlar (“M”) – ailəvi, əlçatan yemək
Pepsi Qırmızı-mavi-ağ dairə – enerji və qlobal birlik
Nike “Swoosh” – hərəkət və motivasiya
Burger King Burger formalı loqo – sürətli, dadlı yemək
Apple Dişlənmiş alma – innovasiya və sadəlik
Adidas Üç xətt – məqsədə çatmaq, davamlılıq
Tide Narıncı dairə – güclü təmizlik
Microsoft (Windows) Pəncərə forması – texnologiya və yaradıcılıq
Netflix Qırmızı “N” – kino və əyləncə
Hulu Yaşıl rəng – dinamika və rəqəmsal media
GE Əl yazısı, mavi – etibar və innovasiya
Gain Günəşli fon – təmizlik və təzə qoxu
Coca-Cola Qırmızı əl yazısı – sevinc və birlik
Xbox “X” dairəsi – oyun dünyası
PlayStation 3D “P” və “S” – video oyun mədəniyyəti
LG Gülümsəyən üz – insan yönümlü texnologiya
Colgate Qırmızı rəng – sağlamlıq və etibar
Crest Mavi və qırmızı – diş qoruma
CoverGirl Minimalist yazı – gözəllik və zəriflik
UPS Qalxan forması – təhlükəsiz çatdırılma
Ford Mavi oval – ənənə və etibar
Chevrolet Qızılı “Bowtie” – keyfiyyət və prestij
Naming Prosesinin Mərhələləri və Brend Adı Yaradılması
Uğurlu naming prosesi bir neçə vacib mərhələdən ibarətdir. Hər addım brendin məqsədinə, hədəf auditoriyasına və rəqabət mühitinə uyğun şəkildə həyata keçirilir ki, nəticədə seçilən ad yadda qalan və təsirli olsun.
H3: Strategiyanın Qurulması
İlk olaraq, brend strategiyası müəyyən edilir. Bu mərhələdə məhsul və ya xidmətin məqsədi, hədəf auditoriyası və əsas dəyərləri dəqiqləşdirilir. Strategiya naming prosesinin istiqamətini və üslubunu müəyyənləşdirir.
Naming Üçün Rəqib Araşdırması Və Trend Analizi
Bu mərhələdə bazarda mövcud rəqib adları və cari tendensiyalar araşdırılır. Məqsəd – seçiləcək adın həm fərqli, həm də rəqabətə uyğun olmasını təmin etməkdir.
Naming İdeyalarının Yaradılması
Beyin fırtınası üsulu ilə müxtəlif ad variantları hazırlanır. Kreativ yanaşmalar və fərqli konseptlər sınanaraq mümkün qədər geniş ad siyahısı yaradılır.
Naming Ideyalarının Süzgəcdən Keçirilməsi
Hazırlanan ad variantları hüquqi uyğunluq, tələffüz rahatlığı, oxunaqlıq və internet domen adlarının mövcudluğu baxımından yoxlanılır. Bu, sonrakı mərhələlərdə problemlərin qarşısını almağa kömək edir.
Naming Adlarının Fokus Qrup Testi
Seçilmiş adlar fokus qruplara təqdim olunur və onların hədəf auditoriyada necə qəbul olunduğu, yadda qalma səviyyəsi və ümumi təsiri ölçülür. Bu mərhələ adın real bazar reaksiyasını qiymətləndirmək üçün vacibdir.
Naming; Marka Adının Uğura Təsiri
Marka adı məhsulun uğurunda əsas rol oynayır. Effektiv naming — fərqləndirici, asan tələffüz olunan və mənalı ad — marka imicini gücləndirir və fərqindalığı artırır. Əksinə, zəif seçilmiş adlar markanın uğurunu zədələyir.
Uğurlu brend adları adətən qısa, iki-üç hecədən ibarət olur (Nike, Audi, Gap kimi). Bəzən uzun adlar da tanınma sayəsində yadda qalır, məsələn, Starbucks və American Express. Şəxs adları (Harley Davidson, Louis Vuitton) da tanınma sayəsində effektiv ola bilər.
İstehlakçılar marka adlarının asan tələffüzünü tələb edir. Çətin tələffüz olunan adlar yadda qalmaqda çətinlik yaradır və seçim prosesini çətinləşdirir. Buna görə şirkətlər asan deyilən adları seçməlidir. Asan tələffüz edilən adlar daha yaxşı yadda qalır və markanın uğuruna müsbət təsir göstərir.
Namingdən istifadə edərək Guerilla Marketing edə bilərsiniz ki, ətraflı linkə keçid edərək öyrənə bilərsiniz.
Tövsiyələr: Naming Üçün Brend Adı Seçimi
Naming üçün ad seçərkən bir neçə əsas kriteriyaya diqqət yetirmək lazımdır:
- Qısa və yadda qalan ad
- Asan tələffüz
- Mənalı və hədəf auditoriyaya uyğun
- Hüquqi qorunma və qlobal bazarda istifadə üçün uyğunluq
Hər insanın naming prosesinə yanaşması fərqli olur. Bunun üçün də Nəsillər üzrə Marketing Yazımızı oxumağınız tövsiyyə olunur.