Beynəlxalq brendlər niyə hər ölkədə eyni məhsulu fərqli adla satırlar?

 Beynəlxalq brendlər eyni məhsulu müxtəlif ölkələrdə fərqli adlarla təqdim edə bilirlər. Bu dəyişikliklər təsadüfi yox, strateji olaraq mədəni, hüquqi və bazar fərqlərinə uyğunlaşmaq üçün atılan addımlardan biridir. Bu tip ad dəyişikliyi, brendinq prosesinin ən mühüm mərhələlərindən biridir və məqsədi – məhsulun lokal bazarda daha qəbulolunan, yadda qalan və etibarlı görünməsini təmin etməkdir.

Brend adlarının dəyişdirilməsinin əsas səbəbləri nələrdir?

Dil və mədəniyyət fərqləri

 Hər bir ölkənin öz dili və mədəniyyət kodları var. Bəzi sözlər bir ölkədə müsbət çağırış yaratsa da, başqa bir ölkədə anlaşılmaz və ya mənfi mənalar daşıya bilər. Bu səbəbdən beynəlxalq brendlər adlarını lokal auditoriyaya uyğunlaşdırırlar.

Hüquqi və ticarət markası məhdudiyyətləri

 Bəzən bir ölkədə istənilən brend adı artıq qeydiyyatdan keçmiş olur və həmin adla bazara daxil olmaq hüquqi problem yaradır. Bu zaman şirkət yeni, oxşar və ya tamam fərqli bir ad seçməyə məcbur olur.

Yerli brend adı və bazar strategiyası

Bəzi hallarda şirkət artıq lokal bazarda tanınmış bir markanı alır və həmin brendin adını qoruyaraq beynəlxalq məhsulunu bu adla təqdim edir. Məqsəd — mövcud brend gücündən faydalanmaqdır.

Tələffüz rahatlığı 

Bəzən orijinal brend adı lokal dilə uyğun deyil və ya tələffüzü çətindir. Belə hallarda daha sadə və oxunaqlı ad seçilir.

Brend ad dəyişiklikləri niyə vacibdir?

Bu strategiyalar sadəcə ad dəyişikliyi deyil — lokal bazarda uğur qazanmaq üçün əsas şərtlərdən biridir. Qlobal brendlər “think global, act local” prinsipinə əməl edərək, həm öz kimliklərini qoruyur, həm də lokal auditoriyaya yaxın olurlar.

Nümunələr:

1- Lay’s -> Walkers

 Lay’s çipsləri İngiltərədə “Walkers” adı ilə satılır. Əslində, Lay’s brendi Walkers-ı 1989-cu ildə satın alıb, amma yerli istehlakçılar bu adı tanıdığı və sevdiyi üçün dəyişdirməyib. Brend fərqli olsa da, məhsul eynidir və eyni reseptə əsaslanır.

2- Burger King -> Hungry Jack’s

 Avstraliyada “Burger King” adı artıq başqa bir şirkət tərəfindən qeydiyyatdan keçirildiyi üçün brend “Hungry Jack’s” adı ilə fəaliyyətə başlayıb. Bu, hüquqi məhdudiyyətə görə dəyişdirilmiş adı olan brendin uğurlu lokallaşdırma nümunəsidir.

3- Axe -> Lynx

 Dünyanın əksər ölkələrində kişilər üçün ətir və dəriyə qulluq məhsulu “Axe” adı ilə tanınsa da, Birləşmiş Krallıqda bu brend “Lynx” adı ilə satılır. Bunun səbəbi, “Axe” adının həmin bazarda əvvəlcədən qeydiyyatdan keçmiş olmasıdır.

4- Danone -> Dannon

 Fransız süd məhsulları brendi Danone, ABŞ bazarına daxil olduqda, “Dannon” adı altında fəaliyyət göstərməyə başlayıb. Bu dəyişiklik ingilisdilli auditoriyaya daha tanış və asan tələffüz olunan bir ad təqdim etmək məqsədi daşıyır.

5-Snickers -> Marathon 

“Snickers” adı ABŞ və digər ölkələrdə istifadə olunsa da, Böyük Britaniyada 1930-cu illərdə bu ad istehlakçılar üçün yad və çətin tələffüz edilən ad hesab olunurdu. Britaniya bazarına daxil olarkən daha lokal, güclü və enerjili çağırış yaratmaq üçün “Marathon” adı seçildi. Bu ad “idman”, “davamlılıq” və “güc” assosiasiyası yaradırdı və şokoladın enerji verici təsirini ön plana çıxarırdı.

6-Lay’s -> Sabritas

Lay’s çipsləri Meksika bazarında “Sabritas” adı ilə satılır. Bunun səbəbi “Sabritas” Meksikada uzun illərdir fəaliyyət göstərən, yerli istehsalçı və çox məşhur çips brendidir. Lay’s məhsullarını Sabritas brendi altında satmaqla, PepsiCo Meksikada daha yaxşı yerli bazar adaptasiyası əldə edir. İstehlakçılar “Sabritas” adını artıq tanıyır və ona güvənir, buna görə məhsullar daha asan qəbul olunur.

7-Algida -> Langnese

Unilever dondurma markalarını müxtəlif bazarlarda yerli adlarla satır. Buna görə də yerli adlar müştərilərə daha tanış və cəlbedici gəlir.

8-Gillette -> Wilkinson Sword

 Böyük Britaniya və Almaniyada “Wilkinson Sword” marka daha çox qəbul olunur, ona görə Gillette məhsulları bu bazarda fərqli adla  yəni, “Wilkinson Sword” adı ilə satılır.

9-Red Bull -> Krating Daeng 

 Red Bull-un əsası 1970-ci illərdə Taylandda yaradılan “Krating Daeng” adlı enerji içkisi ilə bağlıdır. Bu marka Tayland bazarında uğur qazandı. “Krating Daeng” Tayland və bəzi Asiya bazarlarında qalsa da, qlobalda uğurlu olmaq üçün Red Bull brend adı kimi istifadə olunur.

10-Colgate -> Kolynos 

 Kolynos markası diş pastası bazarında Latın Amerikası ölkələrində çox köklü və tanınmış yerli brend olaraq fəaliyyət göstərib. 1990-cı illərdə Colgate-Palmolive şirkəti Kolynos-u alaraq öz məhsulları ilə birləşdirərkən, bu bazarlarda istehlakçılar Kolynos markasına güvənirdi. Colgate şirkəti bu mövqeyi itirməmək üçün Kolynos brendini saxlayaraq, həm Colgate, həm də Kolynos adlarını istifadə edir.

11-Pampers -> Prima

Türkiyə bazarında “Pampers” adı dil baxımından çətin tələffüz olunduğu üçün “Prima” adı istifadə olunur. Bu bazar üçün həm daha yumşaq, həm də keyfiyyətli səslənir.

12-McDonald’s -> Macca’s 

Avstraliyada insanlar arasında McDonald’s markasının qısa və mehriban ləqəbi kimi “Macca’s” ifadəsi geniş yayılıb. Məhz McDonald’s da öz reklam kampaniyalarında Avstraliya mədəniyyətinə uyğun olaraq bu ifadədən aktiv istifadə edir. Burada rəsmi ad dəyişmir, amma “Macca’s” brendin Avstraliya bazarına uyğunlaşması və yerli auditoriya ilə daha yaxın əlaqə qurması üçün strateji olaraq istifadə olunur.

13-Heinz -> HP 

HP Sauce, əsasən Böyük Britaniya və İrlandiyada məşhur olan sous brendidir və hazırda Heinz şirkətinə məxsusdur. Lakin HP Sauce-un uzun və güclü tarixi, özünəməxsus müştəri bazası və bazar mövqeyi var. Buna görə də, Heinz şirkəti HP Sauce markasını öz adı ilə deyil, ayrıca brend kimi saxlayır və bazarda “Heinz”dən fərqli olaraq HP adı ilə təqdim edir.

14- Ariel -> Alo

Türkiyədə “Ariel” yerinə “Alo” markası istifadə olunur. Bu, Procter & Gamble şirkətinin lokal bazar strategiyasının nəticəsidir. “Alo” adı türkcəyə uyğun, asan tələffüz olunan və sadə bir addır. Türkiyədə istehlakçılar arasında bu ad artıq illərlə tanınmış və qəbul olunmuşdur.

15- Mr. Clean -> Mr. Proper 

Procter & Gamble şirkətinin təmizləyici məhsulu ABŞ-da “Mr. Clean” adı ilə satılır. Lakin Avropada, xüsusən də Almaniyada bu ad “Mr. Proper” kimi tanınır. Səbəb isə “Clean” sözünün brend kimi tanınmasının çətinliyi və “Proper”in daha təmiz və intizamlı çağırış yaratmasıdır.

16- Vicks -> Wick

 “Vicks” adı Almaniyada “v” hərfinin “f” kimi tələffüz edilməsi səbəbilə mənfi assosiasiyalar doğura bilərdi. Buna görə, bu bazarda adı “Wick” kimi dəyişdirilib.

17- Budweiser -> Bud

 ABŞ-ın məşhur pivə brendi Budweiser Avropada bu adla satıla bilmir, çünki Çexiyada mövcud olan “Budweiser Budvar” adlı pivə şirkəti bu adı qoruyur. Buna görə Avropanın bir çox ölkəsində “Bud” adı ilə satışa çıxarılır. Bu, hüquqi mübahisələrin nəticəsidir.

18- Ariel -> Tide

Procter & Gamble şirkətinin digər bazar strategiyası da ABŞ və Kanada bazarlarında görünür. Bu ölkələrdə Ariel markası yerinə Tide istifadə olunur. “Tide” ABŞ-da yuyucu vasitələr sahəsində ən qədim və güclü brendlərdən biridir. P&G bu brendin yerli bazarda yüksək brend kapitalı və güvən qazandığını nəzərə alaraq Ariel məhsullarını bu brend altında təqdim edir. Yəni məhsulların texnologiyası, tərkibi çox vaxt bənzər olur, lakin bazar gücünə görə adlar fərqli olur.

19- Lay’s -> Chipsy 

 PepsiCo Lay’s-in yerli bazarlarda daha çox tanınan “Chipsy” markasını satın alıb. Orada Lay’s adı yerinə yerli markanı saxlamaq bazar uyğunlaşması üçün daha sərfəlidir.

20- Swiffer -> Vileda 

 Swiffer təmizlik məhsulları bəzi Avropa ölkələrində “Vileda” adı altında satılır. “Vileda” artıq həmin bazarlarda uzun müddət tanınan yerli brend idi və onu qorumaq məqsədi ilə ad dəyişdirilib.

Nəticə

Beynəlxalq brendlərin adlarını müxtəlif bazarlara uyğunlaşdırması təsadüfi deyil — bu, mədəni, hüquqi və bazar reallıqlarına cavab verən məqsədyönlü strategiyadır. Doğru seçilmiş lokal ad istehlakçının inamını qazanır, brendin qəbul olunma səviyyəsini artırır və satış nəticələrinə birbaşa təsir edir. Qlobal şirkətlər üçün bu yanaşma həm bazarda rəqabət gücünü qorumağın, həm də uzunmüddətli brend dəyəri yaratmağın əsas vasitələrindən biridir.